Vanaf januari 2020 veranderde de wereld door een virus dat binnen een aantal weken het openbare leven bijna volledig stil legde. De impact van het virus dat we leerden kennen als het coronavirus of Covid-19 was zonder precedent in het naoorlogse Europa. Een straatbeeld gedomineerd door mensen met mondkapjes, anderhalve meter afstand houden, teststraten, zelftesten, en lockdowns.

Het leven voor de meesten van ons speelde zich lange tijd voornamelijk af tussen de muren van de eigen woning. We werkten thuis, studeerden thuis en recreëerden thuis. We gingen niet meer naar kantoor, niet meer naar het museum, concerten, theater, sportwedstrijden en het café. Sportclubs sloten de deuren. Het vroeg veel van het incasseringsvermogen en iedereen ging er op zijn eigen manier mee om: voor sommigen was het een ramp, anderen ondergingen het lijdzaam of hadden nergens last van. Sommige sectoren en groepen werden onevenredig hard getroffen: de horeca- en de cultuursector, jongeren en ouderen. Covid-19 legde de kwetsbaarheid bloot.

Met het project ‘Rotterdam. Sterker door.’ heeft de gemeente zich vanaf het begin ingezet om de nadelige gevolgen van de coronapandemie voor haar inwoners zoveel mogelijk te beperken. Door middel van financiële hulp en ondersteunende projecten werden ondernemers, jongeren en ouderen bijgestaan. Vele anonieme, vaak schrijnende verhalen bereikten de medewerkers van de gemeentelijke afdelingen die zich met corona gerelateerde zaken bezighielden. Om gezichten bij de verhalen te krijgen, gaf de gemeente in januari 2021 fotograaf Erno Wientjens opdracht portretten te maken van Rotterdammers in een omgeving die representatief was voor hun bestaan tijdens de lockdownperiode. Daarnaast vroeg hij hen hun ervaringen met hem te delen, en vatte die in korte teksten samen.

Toen eind 2021 het virus eindelijk bedwongen leek, werd het plan geopperd om opnieuw de modellen te benaderen en te vragen hoe het met ze ging na anderhalf jaar van lockdowns, vaccinaties, testen en QR-codes. Maar zoals vaker tijdens deze pandemie liep het anders dan verwacht, in plaats van langzaam terug naar ‘normaal’ werd in december 2021 een nieuwe lockdown afgekondigd. Voor veel mensen een nieuwe teleurstelling en een aanslag op hun mentale weerbaarheid.

Gelukkig is het leven zonder coronarestricties na maart 2022 weer langzaam op gang gekomen. Maar de toekomst is allesbehalve zeker. Hoe het er in de komende winter uit gaat zien weet niemand. Is de overheid dit keer wel goed voorbereid? Gaan we weer in lockdown? Opnieuw massaal testen? Nieuwe vaccinatierondes? Onderzoeken laten zien dat de impact van Covid-19 niet te onderschatten is, vooral jongeren, ouderen en ondernemers hebben schade opgelopen waarvan de omvang misschien pas in de toekomst helemaal duidelijk wordt. Zoals studente Fay het verwoordde: ‘ik ben bang me te veel te verheugen op dingen die gaan komen, omdat je niet meer zeker weet of ze doorgaan’, of het duidelijke statement van horecaondernemer Nina: ‘hoezo is corona voorbij, veel ondernemers zitten met torenhoge schulden en zullen nog jaren corona-alimentatie moeten betalen’.

Voor het herstel na een pandemieperiode is het van belang om in constant gesprek te zijn met alle partijen in de stad die geraakt worden door de crisis. Om weerbaarheid en veerkracht te vergroten moet je weten hoe ingrepen in het persoonlijke leven ervaren worden en hoe besluiten van de overheid uitpakken in het dagelijks leven van mensen. De foto-expositie ‘Veerkracht.’ – Omgaan met Covid-19’ toont het gezicht en het verhaal van negen Rotterdammers in de coronaperiode die voorlopig achter ons ligt. Hun verhalen dragen bij aan een beter begrip van de impact van een pandemie en helpen ons hopelijk beter voorbereid te zijn op mogelijke nieuwe ontwikkelingen.